Ben de bildiklerim doğrultusunda dizilişler ve mevki tanımları hakkında bir kaç şey yazayım.
DİZİLİŞLER
Voleybolda 2 türlü diziliş sistemi var. Bir tanesi 2 pasörlü sistem, diğeri 1 pasörlü sistem. 2 pasörlü sistem 4-2 ve 6-2 olarak ayrılır. 1 pasörlü sistem ise 5-1 dizilişi şeklindedir. Günümüz voleybolunda 5-1 dışında kalan diğer 2 sistem genellikle kullanılmıyor. 5-1'de 1 pasör, 2 smaçör, 2 orta, 1 çapraz bulunur.
------------------------------------
4 3 2
5 6 1
Yukarıdaki numaralar bölgeleri anlatır. Mesela 1 numara pasör iken, 2 sağ smaçör, 3 orta, 4 çapraz, 5 sol smaçör, 6 ortadır.
Pasör çaprazları pasörlerin çaprazındadır. İsimleri de buradan gelir. Diğer 2 smaçör ve 2 orta da birbirlerini çaprazlarlar. Servis sonrası sayı alındığında oyuncular saat yönünde pozisyonlarını değiştirir.
MEVKİİLER
Pasör
- Manşet sonrası 2. topları kullanarak oyunu yönlendirir.
- Manşet almaz.
- Ağırlıklı olarak ön ortada bulunurlar.
- Ön ortada olduklarında bloğa çıkarlar.
Orta- File önünde bulunurlar.
- Ana görevleri rakip hücumcuları durdurmaktır.
- Zaman zaman sağ ve sola kayarak köşe oyuncularına blokta yardım getirirler.
- Arkaya geçtikleri zaman libero ile değişirler.
Libero- Sadece savunmayı düşünür. Takım içerisinde müdafaa yeteneği en yüksek olan oyuncudur.
- Görevi servis ve hücum karşılamaktır.
- Farklı forma ile oynarlar.
- Servis atamaz ve hücum edemezler.
Pasör çaprazı
- Takımın en büyük skor silahıdır.
- Genellikle Manşet almazlar ve direkt hücum düşünürler. ( bu bir kural değildir fakat pasör çaprazlarının genellikle manşet alma oranları kötüdür , alt yapıdan itibaren sadece hücum olarak çalışıp kendilerini o yönde geliştirdikleri için manşet konusunda sıkıntı yaşarlar. Ama günümüzde pasör çaprazı oynayıp manşete giren oyuncularda vardır ,bayan/ erkek takımlarında )
- Pasör önde olduğunda arkadan hücum kullanırlar.
Sol smaçör
- Çaprazın ardından en iyi 2. hücumcudur.
- Manşet alırlar.
Sağ smaçör
- Ağırlıklı olarak manşet ve blok görevlerini üstlenirler.
- Hücum yaptıkları da görülür.
HÜCUM SETLERİEn çok kullanılan sistem 5-1 demiştik ve 1 numarayı pasör olarak örnek vermiştik. Bunun üzerinden hücum setlerine kısaca değinelim ve örneklerle açıklayalım.
Setter : Pasör
Right Side Hitter : Sağ Smaçör (2)
Middle Blocker : Orta Oyuncu
Opposite : Pasor Çaprazı
Outside Hitter : Sol Smaçör (4)
Middle Blocker : Orta oyuncu
Libero : Libero
Pasör 1 numaradayken;
Servis geldiğinde ön hatta soldan sağa çapraz, orta ve sağ smaçör vardır. Atıldığı anda pasör de file önüne geçer, manşet smaçörler ya da libero tarafından alınır. Pasör burada duruma göre çapraz, orta ya da smaçöre oynayabilir. Buna üçlü hücum turu da denilebilir, en iyi hücum turudur.
- Gelen servis karşılanıyor‚
- Koşarak file önünde yerini almış olan pasöre manşetle gönderiliyor,
- Bu arada pasör çaprazı en solda‚ orta oyuncu pasörün hemen önünde‚
- Sağ smaçör pasörün hemen arkasında,
- Sol smaçör ise 3 metre çizgisinde pozisyon alıyor.
0:00 - 0:07: Orta oyuncu hücumu
0:08 - 0:14: Orta oyuncu hücumu
0:14 - 0:19: Sağ smaçör hücumu
0:19 - 0:27: Sağ smaçör hücumu
0:27 - 0:34: Sağ smaçör hücumu
0:35 - 0:40: Pasör çaprazı hücumu
0:40 - 0:47: Pasör çaprazı hücumu
0:47 - 0:54: Pasör çaprazı hücumu
Pasör 6 numaradayken;
Çapraz, orta ve pasör sağ ön tarafta durur, sol ön taraf boştur. Servis atıldığında çapraz hemen 2 numaraya kayar, manşet alındığı anda sol smaçör 4 numaraya yani sol öne hareketlenir, pasör orta oyuncu ile yer değiştirir ve top ona geldiğinde file önünde smaçör, pasör, orta, çapraz dörtlüsü olur.
- Gelen servis karşılanıyor‚
- Koşarak file önünde yerini almış olan pasöre manşetle gönderiliyor,
- Bu arada pasör çaprazı en sağda‚ orta oyuncu pasörün hemen önünde‚
- Sol smaçör en solda,
- Sağ smaçör ise 3 metre çizgisinde pozisyon alıyor.
0:00 - 0:06: Sol smaçör hücumu
0:07 - 0:14: Sol smaçör hücumu
0:14 - 0:20: Orta oyuncu hücumu
0:20 - 0:27: Pasör çaprazı hücumu
0:27 - 0:34: Pasör çaprazı hücumu
0:34 - 0:39: Pasör çaprazı hücumu
0:40 - 0:47: Sağ smaçör hücumu (3 metreden)
0:47 - 0:53: Sağ smaçör hücumu (3 metreden)
Pasör 5 numaradayken;
Pasör ve orta oyuncu sol önde durur, çapraz sağ öndedir. Servis atılınca pasör sağ öne doğru hareket eder. Manşet geldiğinde orta oyuncu file önündedir, önü açılan sol smaçör 4 numaraya geçer. Top pasörün eline geldiğinde file önünde smaçör, orta, pasör, çapraz bulunur.
- Gelen servis karşılanıyor‚
- Top koşarak file önünde yerini almış olan pasöre gönderiliyor.
- Bu arada pasör çaprazı en sağda‚ orta oyuncu pasörün hemen önünde‚
- Sol smaçör en solda,
- Sağ smaçör ise 3 metre çizgisinde pozisyon alıyor.
0:00 - 0:06: Sol smaçör hücumu
0:07 - 0:14: Sol smaçör hücumu
0:14 - 0:20: Orta oyuncu hücumu
0:20 - 0:27: Orta oyuncu hücumu
0:27 - 0:34: Pasör çaprazı hücumu
0:34 - 0:39: Pasör çaprazı hücumu
0:40 - 0:47: Sağ smaçör hücumu (3 metreden)
0:47 - 0:53: Sağ smaçör hücumu (3 metreden)
Pasör 4 numaradayken;
Pasör ve orta sol öndedir. Servis kullanıldığı an çapraz sağ arkaya kaçar, pasör de sağ öne doğru geçer. Manşetin ardından sol smaçör 4 numaraya doğru hareketlenir, orta oyuncu file önüne geçer. Top pasörün elindeyken smaçör, orta, pasör, çapraz dizilişi çıkar lakin çapraz 3 metre çizgisinin gerisindedir. Bu da ikili hücum turudur.
- Gelen servis karşılanıyor‚
- Top 4 numaradan 2 numaraya koşarak file önünde yerini almış olan pasöre gönderiliyor.
- Bu arada pasör çaprazı en sağda‚ orta oyuncu pasörün hemen önünde‚
- Sol smaçör en solda,
- Sağ smaçör ise 3 metre çizgisinde pozisyon alıyor.
0:00 - 0:07: Sol smaçör hücumu
0:07 - 0:14: Sol smaçör hücumu
0:14 - 0:20: Orta oyuncu hücumu
0:20 - 0:27: Orta oyuncu hücumu
0:27 - 0:34: Pasör çaprazı hücumu
0:34 - 0:39: Pasör çaprazı hücumu
0:40 - 0:47: Sağ smaçör hücumu (3 metreden)
0:47 - 0:53: Pasör hücumu
(rakip takımın savunmasında açık varsa pasör manşetten gelen topu direk karşı tarafa geçirebilir.)
Pasör 3 ve 2 numaradayken;
İki pozisyon içerisinde çapraz ve orta oyuncunun koşuları dışında hiç bir farklılık yok. Her halükarda top pasörün eline geldiği zaman file önünde sağ smaçör, orta, pasör ve çapraz olur. Çapraz tıpkı 4'teki gibi 3 metre gerisinden hücum eder.
3 numara
- Gelen servis karşılanıyor‚
- Top 3 numarada file önünde bekleyen pasöre gönderiliyor,
- Bu arada pasör çaprazı en sağda‚ orta oyuncu pasörün hemen önünde‚
- Sol smaçör en solda,
- Sağ smaçör ise 3 metre çizgisinde pozisyon alıyor.
0:00 - 0:07: Sol smaçör hücumu
0:07 - 0:15: Sol smaçör hücumu
0:15 - 0:21: Orta oyuncu hücumu
0:21 - 0:27: Pasör hücumu
0:27 - 0:34: Pasör hücumu
0:34 - 0:42: Pasör çaprazı hücumu
0:42 - 0:49: Pasör çaprazı hücumu
2 numara
- Gelen servis karşılanıyor‚
- Top 2 numarada file önünde bekleyen pasöre gönderiliyor,
- Bu arada pasör çaprazı en sağda‚ orta oyuncu pasörün hemen önünde‚
- Sol smaçör en solda,
- Sağ smaçör ise 3 metre çizgisinde pozisyon alıyor.
0:00 - 0:06: Sol smaçör hücumu
0:07 - 0:14: Sol smaçör hücumu
0:14 - 0:21: Sol smaçör hücumu
0:21 - 0:28: Orta oyuncu hücumu
0:28 - 0:34: Orta oyuncu hücumu
0:34 - 0:40: Orta oyuncu hücumu
0:40 - 0:47: Pasör çaprazı hücumu